ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﯾـﮏ  اﻗﺪام ﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﺿﺮورﺗﯽ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف اﺟﺮای ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮﯾﻦ روش ﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و آﻣﻮزﺷﯽ و ﻧﮕﺎه ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ.

در ﻋﺼﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ای ﺑـﻪ ﻣﯿـﺰان ﺑﻬـﺮه ﻣﻨـﺪی آﻧـﺎن از ﻓﻨـﺎوری اﻃﻼﻋـﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد.

ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری ﻧﻮﯾﻦ ارﺗﺒﺎﻃﯽ و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﮔﺴـﺘﺮش ﻧﻘـﺶ و ﮐﺎرﮐﺮدﻫـﺎی آن و ﻫـﻢ ﭼﻨـﯿﻦ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮد ﻫﺎ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﻨﺎوری ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻬـﺶ و ﺣﺮﮐﺘـﯽ ﻧﻮﯾﻦ در ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﺪل ﺟﺪﯾﺪی از ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﺑﺮای اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ از ﺟﻮاﻣﻊ ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ.

ﻇﻬﻮر ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎی ﻧﻮ و اﺧﺘﺮاﻋﺎت در ﻫﺮ ﻋﺼﺮی ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﻮاﻧﺐ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺧﻮد ﻗـﺮار داده اﺳـﺖ .

در ﻋﺼـﺮ  ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﯽ ﻓﺰاﯾﻨﺪه در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ.

ﭘﺪﯾﺪه ﻧﻮﻇﻬﻮر اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﻧﺪك زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﮐﻠﯿﻪ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻣﻮزﺷـﯽ در ﺑﺴـﯿﺎری از ﮐﺸـﻮرﻫﺎ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳﺖ.

اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻧﺒﻮه اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﮑﺎن ﺗﻮزﯾﻊ ﺳﺮﯾﻊ آن ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﯽ ﻓﺰاﯾﻨﺪه وارد ﻧﻈﺎم ﻫﺎی ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺷﺪه و روش ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ را ﻣﺘﺤﻮل ﻧﻤﻮده اﺳﺖ(ﻣﻬﺮﺟﻮ، ۱۳۹۵).

در ﮔﺬﺷﺘﻪ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮ روی ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺣﺘﯽ ﺗﻘﻠﯿﺪ و اﻧﺘﻘـﺎل  اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﻮده اﺳﺖ و اﻣﺮوزه ﺳﻌﺎدت ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﺑﻪ ﻣﺆﻓﻘﯿﺖ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش واﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺗﺮﺑﯿﺖ اﻧﺴﺎن ﻫﺎی ﻣﺘﻔﮑﺮ و ﺧﻼق روش ﺧﺎص ﺧﻮد را ﻣﯽﻃﻠﺒﺪ.

ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ و ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺴﺘﺮ و ﻣﺆﻗﻌﯿﺘﯽ ﻓـﺮاﻫﻢ  ﺳﺎزﻧﺪ.

ﮐﺸﻒ ﮐﺮدن ﻟﺬت ﺑﺨﺶﺗﺮﯾﻦ رﺧﺪاد ﺧﻠﻘﺖ اﺳﺖ.

ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ زﯾﺒﺎ ﺗﺮﯾﻦ و ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰﺗﺮﯾﻦ ﺧﺼﯿﺼﻪ اﻧﺴـﺎن  ﺑﺪاﻧﯿﻢ.

ﺧﻼﻗﯿﺖ دارای ارزش ﻫﺎی ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻃﺒﻌﺎ در رﺷﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻓﺮد اﺛﺮ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮ ﺟـﺎی  ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ.

آﻓﺮﯾﻨﻨﺪﮔﯽ ﯾﺎ ﺧﻼﻗﯿﺖ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﻓﮑﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺣﻞ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺑﺴـﯿﺎر ﻧﺰدﯾـﮏ اﺳـﺖ.

ﯾـﮏ ﮐﺸـﻒ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺰرگ ﯾﺎ ﯾﮏ اﺛﺮ ﻫﻨﺮی ﺑﺰرگ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮد.

از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ورود ﺑﻪ ﻋﺼـﺮ اﻃﻼﻋـﺎت و رواج ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ و راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪن ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻪ ﺷﮑﻞ رﺳـﻤﯽ و ﻏﯿـﺮ   رﺳﻤﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ

ﭘﯿﺪاﯾﺶﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺰﯾﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه آﻣﻮزش رﺳـﻤﯽ ﺑـﺮای ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧـﺪﮔﺎن ﻣﺤﺮوم از ﺗﺤﺼﯿﻞ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﻈﯿﺮ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و اﻣﺮﯾﮑﺎ از اواﯾﻞ دﻫﻪ ۱۹۶۰ ﻓﺮﺻﺖ ﻫـﺎی ﺟﺪﯾـﺪ ﯾـﺎدﮔﯿﺮی را ﻓـﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ(Millton,2003).

ﻃﺮح راﻫﺒﺮدی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﺎﯾﺸﺎت ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ(ره)، ﻣﻨﻮﯾـﺎت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی، ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺎم، ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز، ﻧﻘﺸﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﺸﻮر، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﻣﻠـﯽ و  ﻗـﺎﻧﻮن ﭘـﻨﺞ ﺳـﺎﻟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.

در اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿـﺪی دارد، ﮐﺘـﺎب ﺟﺎﯾﮕـﺎه ﺧـﺎص ﺧـﻮد را دارد و ﻫـﺪف ﮔﺬاری ﺑﺮای آﻣﻮزش داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﻣﻌﻠﻤﺎن واوﻟﯿﺎء ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻮﻟﯽ ازاﯾﻦ ﻃﺮح ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻌﻠـﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﺎوری و ﻧﯿﺎز ﻫﺎ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺮوز ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻨﻮع در رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﺘﻨﻮع ﺳﺎزی ﻓﻀﺎ و ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﯾﺎددﻫﯽ – ﯾﺎدﮔﯿﺮی در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﻣﻠﯽ، اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓـﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺳـﺎﺧﺖ ﺗـﺎ  داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺗﺠﺎرب ﺟﺪﯾﺪی را در ﺣﻮزه داﻧﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

ﻫﺪف از ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺗﺮﺑﯿـﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزاﻧﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤﻮر و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوری ﺑﺮﺗﺮ، زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣـﺪﯾﺮان ﻓـﺮدای ﻣـﯿﻬﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(ﮐﻮﺛﺮی،۱۳۹۱).

ﺑﺤﺚ ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺣﺪود ۵۰ ﺳﺎل ﭘـﯿﺶ در ﻣـﺪارس اﻧﮕﻠـﯿﺲ آﻏـﺎز و در ﺳـﺎل  ۱۹۸۴ ﻣﯿﻼدی ﺗﻮﺳﻂ دﯾﻮﯾﺪ ﭘﺮﮐﯿﻨﺰ و ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎروارد ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺿﻤﻦ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑـﺮ دو اﺻـﻞ ﻣﻬـﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺗﻮان ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺗﻔﮑﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ را دارﻧﺪ.

ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﺎ درك ﻋﻤﯿـﻖ ﻫﻤـﺮاه ﺑﺎﺷﺪ، درﮐﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﺑﮑﺎرﺑﺴﺘﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻌﻄﻒ و ﻓﻌﺎل اﺳﺖ.

ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻮﯾﻦ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﺮورﺷﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﺎر ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﯾﺎﻓـﺖ.

ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮی ﮐـﻪ اﻣﺮوز در ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ در اﻣﺮ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻢ ﭼﻮن ﻣﺎﻟﺰی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤـﻮر ﺗﻮﺳـﻌﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺗﺮﺑﯿـﺖ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﺪار راﯾﺎﻧﻪای در ﻗﺮن ۲۱ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ(ﺧﺎﻧﯽ آراﻧﯽ، ۱۳۸۹).

ﻣﺎﻟﺰی اوﻟـﯿﻦ ﮐﺸـﻮر در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ۱۹۹۶ ﻣﺆﻓﻖ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاری اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﭼﺎرﭼﻮب آﻣﻮزﺷﯽ ﺧﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐـﺎرﮔﯿﺮی ﻓـﺎوا  در ﺷﯿﻮه ﺗﺪرﯾﺲ، ﯾﺎدﮔﯿﺮی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد اﻗﺪام ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.

ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﻣﺎﻟﺰی ﭘﻨﺞ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ :

1. ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﻠﯽ ﻓﺮد
2.  ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑـﺮای اﻓـﺰاﯾﺶ ﻗـﻮت ﻫـﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﻓﺮدی
3. ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻧﯿﺮوی ﮐﺎر ﻣﺘﻔﮑﺮ
4. اراﺋﻪ آﻣﻮزش ﺑـﻪ ﺻـﻮرت دﻣﻮﮐﺮاﺳـﯽ
5. افزایش ﻣﺸـﺎرﮐﺖ ﺳـﻬﺎم داران در روﻧـﺪ آﻣﻮزﺷﯽ اﺳﺖ

در اﯾﺮان ﻧﯿﺰ از ﺳﺎل ۱۳۸۲ راه اﻧﺪازی ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ دﺑﯿﺮﺳﺘﺎن ﺷﻬﯿﺪ آﻗـﺎﯾﯽ در ﺗﻬـﺮان آﻏـﺎز ﺷﺪ و ﺑﺎ اﺟﺮاﯾﯽ ﺷﺪن ﺗﺤﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش(ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس )ﺑـﯿﺶ از ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ آﻣـﻮزش و ﭘﺮورش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ(ﺳﺮاﺟﯽ و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۹۴)

ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس را ﻣﯽﺗﻮان اﺻـﻼح ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﻣـﺪارس ﺗﻠﻘـﯽ ﮐـﺮد ﮐـﻪ در راﺳﺘﺎی اﻟﺰاﻣﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺻﻼح اﺛﺮ ﺑﺨﺶ در ﻣﺪارس ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﭘـﻨﺞ ﮔﺎﻧـﻪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ، ﺳﺎختار ﻣﺪرﺳﻪ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ رﺳﻤﯽ، ﺷﯿﻮه ﻫﺎی آﻣﻮزش، روش ﻫﺎ و روﯾﮑﺮدﻫﺎی ارزﺷﯿﺎﺑﯽ و ﻧﺤﻮه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪارس را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ(Sanchez et al,2011).

ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺪرﺳﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در آن روﻧﺪ اﺟﺮای ﮐﻠﯿﻪ ﻓﺮاﯾﻨـﺪﻫﺎ اﻋـﻢ از ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ، ﻧﻈﺎرت ، ﮐﻨﺘﺮل ، ﯾﺎددﻫﯽ- ﯾﺎدﮔﯿﺮی، ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻣﻮزﺷﯽ و ﮐﻤﮏ آﻣﻮزﺷـﯽ، ارزﺷـﯿﺎﺑﯽ، اﺳـﻨﺎد و اﻣـﻮر دﻓﺘـﺮی ، ارﺗﺒﺎﻃـﺎت و مبانی  ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﻫﺎ، ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺎوا( نرم افزار مدیریت مدرسه ) در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ و ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤـﻮر ﻃﺮاﺣـﯽ ﺷـﺪه اﺳـﺖ(ﺷـﺎدان ﭘـﻮر،   ۱۳۹۵).

ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪه در آن ﻧﺴﻠﯽ ﺧﻼق و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ در ﻋﺮﺻـﻪ ﻫـﺎی زﻧـﺪﮔﯽ و ﺗﻮاﻧـﺎ در ﺧﻠـﻖ داﻧـﺶ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

اﯾﻦ ﻣﺪارس از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪیﻫﺎی ﺟﻮاﻣﻊ داﻧﺶ ﻣﺤﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و روﯾﮑﺮد ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی داﻧـﺶ و  ﮐﺎر آﻓﺮﯾﻨﯽ داﻧﺶ اﻣﻮزان را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

ﻧﻘﺶ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳـﺎزی و ارﺗﻘـﺎء ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﯾﺎددﻫﯽ ـ ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳﺖ (ادﯾﺐ و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۹۴).

ﮐﺎرﺑﺮد راﯾﺎﻧﻪ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﺷﺪ و ﻏﻨﯽ ﺳﺎزی ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳــﺖ(Anderson,2011).

ﺗﺤﻘﯿﻘــﺎت ﻣﺘﻌــﺪدی در اﯾــﻦ زﻣﯿﻨــﻪ ﺻــﻮرت ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ که ﻧﺘــﺎﯾﺞ ﭘــﮋوﻫﺶ ﻫــﺎی ﻣــﺪدی و  ﻫﻤﮑﺎران(۱۳۹۳) ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪی ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺰان آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋـﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت وﺟﻮد دارد و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺎرﺑﺮی ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

درﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺪارس ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ و ﻋـﺎدی ﺗﻔـﺎوت وﺟـﻮد دارد.

در ﺧﺼـﻮص ﻧﮕـﺮش ﺑـﻪ ﻓﻨـﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس و ارﺗﻘﺎء ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﺎددﻫﯽ – ﯾﺎدﮔﯿﺮی و ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻧﺘـﺎﯾﺞ  ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﺎددﻫﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺗﺄﺛﯿﺮی ﻧﺪارد، وﻟﯽ ﻧﻮع ﻣﺪرﺳﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻓﻨـﺎوری در ﺧﻮدﮐﺎرآﻣـﺪی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ( ادﯾﺐ و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۹۴)

در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ آﻣـﺎدﮔﯽ ﻣﻌﻠﻤـﺎن را در اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻨـﺎوری در ﮐـﻼس ﻣـﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ.

ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮐﺎر آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮد ﻧـﺮم اﻓـﺰار و زﺑـﺎن در ﺑـﯿﻦ ﻣﻌﻠﻤـﺎن در ﺳـﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺮار داﺷﺖ(Summak et al,2010)

ورود ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻘﻼب آﻣﻮزﺷﯽ ﺷﻮد.

اﮔـر ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﺎددﻫﯽ – ﯾﺎدﮔﯿﺮی در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﺗﺤﻮل ﻧﭙﺬﯾﺮد ورود ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﻮﻟﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﻨﺖ ﻫﺎی ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

ﻟﺬا ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨـﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ﻫﯿﭻ ﮔﺎه راه اﻧﺪازی ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ﻣﮕـﺮ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻧﻈـﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ.

وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ

1. در ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﯿﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧـﺪ .
2. در ﺻـﻮرت ﻧﯿـﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳـﺦ ﺳﺆاﻻت ﺧﻮد ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻌﻠﻢ ﮐﻼس ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻌﻠﻤﺎن و داﻧﺶ آﻣﻮزان ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
3. اﯾﻦ ﻣﺪارس ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪارس ﺳـﻨﺘﯽ  از ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ بیشتری اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
4. ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻓﻦآوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﻣﻮﺟـﺐﺗﺤــﻮل در ﺳﯿﺎﺳــﺖ ﻫــﺎی ﺳــﻨﺘﯽ و ﺗﻌﺎﻣــﻞ در ﻣﺤــﯿﻂ ﻫــﺎی ﯾــﺎددﻫﯽ – ﯾــﺎدﮔﯿﺮی ﺷــﺪه اﺳــﺖ  (Sivagami and Samundeeswari,2015).
5. ﻣﺤﺘﻮا ﺑﻪ ﺷﯿﻮه اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ(نرم افزار مدیریت مدرسه) اراﺋﻪ ﺷﺪه و ﻣﻌﻠﻢ ﻧﻘﺶ راﻫﻨﻤﺎ را دارد.
6. در اﯾﻦ ﻣﺪارس ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾـﻦ  اﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻌﻀﻼت و ﻣﺸﮑﻼت آﻣﻮزﺷﯽ اﻋﻢ از ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﮐﻤﺒـﻮد ﺳـﻮاد راﯾﺎﻧـﻪ ای، ﺳـﻮاد اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ، ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روش ﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﻌﻠﻢ ﺣﻞ ﺷﻮد.
7. در اﯾﻦ ﻣﺪارس، ﻣﻌﻠﻢ و ﺷﺎﮔﺮد ﻫﺮ دو ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻣﺤﺘـﻮای اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و درس را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﯽ.دی اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
8. در ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس آﻣﻮزش ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﯾـﺎددﻫﯽ و  ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﮐﺎﻣﻼ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ و داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ در آﻣﻮﺧﺘﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻠﻤﯽ دارﻧﺪ(ﺻﺎدﻗﯽ ﻣﻘﺪم،۱۳۸۷)ﻣﻌﻠﻤـﺎن ﻣـﯽ  ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰاری و ﻏﯿﺮه دروس ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧﯿﺎزﻫـﺎ و ﻋﻼﯾـﻖ داﻧـﺶ  آﻣﻮزان ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ، ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ دروس ﺟﺪﯾﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و اﺻﻼح ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
9. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺤﺘﻮای آﻣﻮزﺷﯽ دروس در اﯾﻦ ﻣﺪارس ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﺪارس دﯾﮕﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
10. داﻧﺶ آﻣﻮزان اﯾﻦ ﻣـﺪارس ، ﺳـﺮﻋﺖ ﯾـﺎدﮔﯿﺮی را ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ.

11. ﺳـﺎﻋﺎت ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﯿﺴﺖ و داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﮐﻪ اراده ﮐﻨﻨﺪ ﮐـﻼس ﻫـﺎی دﻟﺨﻮاﻫﺸـﺎن را از ﻃﺮﯾـﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎی راﯾﺎﻧﻪای ﯾﺎ ارﺗﺒﺎط از راه دور در اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.

12. ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻠﻤﺎن در اﯾﻦ ﻣﺪارس ﺗﺎ ﺣـﺪود زﯾـﺎدی از آﻣـﻮزش و ارزﺷـﯿﺎﺑﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﭘﯿﮕﯿﺮی آﻣﻮزش ﺷﺨﺼﯽ آﻧﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺮﺻﺖ و ﻓﺮاﻏﺖ ﺑﯿﺶﺗﺮی ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ  ﻫﺎی رﺷﺪ و ﺑﺎﻟﻨﺪﮔﯽ ﺣﺮﻓﻪای ﺧﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺳﺎزﻧﺪه و ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﮑـﺎران، ارﺗﻘـﺎء ﺳـﻄﺢ ﻋﻠﻤـﯽ و  ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﺪرﯾﺲ و …ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﯾﺎﻓﺖ.
13. ارزﺷﯿﺎﺑﯽ از داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺪارس ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ ﺑـﻪ ﺟـﺎی اﯾﻨﮑـﻪ در ﻣﻘـﺎﻃﻊ و ﻧﻮﺑﺖ ﻫﺎی ﻓﺎﺻﻠﻪ دار باشد (در ﭘﺎﯾﺎن ﻫﺮ ﻓﺼﻞ ﯾﺎ ﻫﺮ ﺗﺮم و…) ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد، ﻫﻤﻪ روزه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿـﺮد .
14. ﺗﻌـﺪادی از  آزﻣﻮن ﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت on line واز راه دور ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
15. در اﯾﻦ ﻣﺪارس داﻧـﺶ آﻣـﻮزان ﻫﻨﮕـﺎم ورود و ﺧـﺮوج از ﻣﺪرﺳـﻪ ﺑـﺎ  ﮐﺎرت دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﮐﻪ در اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ، واﻟﺪﯾﻦ ﺧﻮد را از ﺳﺎﻋﺖ آﻣﺪ و رﻓﺖ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ(ارﺳﺎل SMSاز ﻃﺮﯾـﻖ ﺳﯿﺴـﺘﻢ   اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﻣﺪرﺳﻪ)
16. واﻟﺪﯾﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ آﻣﻮزش ﺳﺎده ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و به اﯾـﻦ  وﺳﯿﻠﻪ از وﺿﻌﯿﺖ و روﻧﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد آﮔﺎﻫﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ.
17. ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﯾﻦ ﻣﺪارس روزاﻧﻪ در ﭘﺎﯾﺎن ﺳـﺎﻋﺎت ﮐﻼﺳـﯽ ﯾﮏ E-Mail از ﻃﺮف ﻣﺪرﺳﻪ ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ واﻟﺪﯾﻦ از وﺿﻊ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸـﺎن در آن روز ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ ارﺳـﺎل ﻣـﯽ ﮔـﺮدد .
18. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺎره ای از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺮﺳﻮم در ﻣﺪارس دﯾﮕﺮ، در اﯾﻦ ﻣﺪارس ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت (نرم افزار مدیریت مدارس )ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ، ﮐﻤﯿﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان، ﻣﻌﻠﻤﺎن و واﻟﺪﯾﻦ ارﺗﻘﺎء ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ.

در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﻢاﻓﺰاﯾﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﻨﺮژی ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻌﺎﻣﻼت اﯾﻦ ﺳـﻪ ﮔﺮوه اﻣﮑﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮای داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮔﺮدد(ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ و ﻫﻤﮑـﺎران،  ۱۳۹۲).

ﺷـﯿﻮه ﻧﺎﻣـﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس (۱۳۹۰) ﻧﯿﺰ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺎر ﺑﺎ راﯾﺎﻧﻪ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺤﺘﻮای اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ، ﻃﺮاﺣﯽ آزﻣﻮن ﻫـﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ،  ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل ﺑﺮ روی ﭘﻮرﺗﺎل ﻣﺪارس را از وﻇﺎﯾﻒ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﺟﺪﯾـﺪ ﻣﻌﻠﻤـﺎن در ﻣـﺪارس  ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ذﮐﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ.

ﻓﻨﺎوری ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﺎن، ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺠﺮﯾﺎن اﻧـﻮاع آﻣـﻮزش ﻫـﺎی رﺳـﻤﯽ و ﻏﯿـﺮ رﺳـﻤﯽ در ﺳـﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ را در ﻓﻀـﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ ﺑـﺮای ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧـﺪﮔﺎن ﺑـﻪ وﺟـﻮد  آورﻧﺪ(Alsop and Tompsett,2007).

ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس

ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻧﻘﺶ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه را در ﺧﻮدآﻣﻮزی و ﯾﺎدﮔﯿﺮی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﻣﺤﻮر ﺑﻮدن ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ، ﻧﻘﺶ داﻧﺶآﻣﻮز ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﺪاف آﻣﻮزﺷـﯽ، داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﻌﻠﻢ ﺧﻮد اﻫﺪاف را ﺷﮑﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ.

ﻣﺤﺘﻮای اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ (نرم افزار مدیریت مدرسه) اﺑﺰار ﻣﺆﺛﺮی ﺑﺮای آﻣﻮزش اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻣﺘﻦ، ﺗﺼﻮﯾﺮ، ﺻﺪا و ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺴﺘﺮ ارﺗﺒـﺎﻃﯽ را ﺑـﯿﻦ داﻧـﺶ آﻣﻮزان و ﻣﻌﻠﻤﺎن در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ زﻣﯿﻨـﻪ آﻣـﻮزش ﻧﻮآوراﻧـﻪ و ﺧـﻼق را ﺑـﺮای آﻣـﻮزش ﭘﮋوﻫﺎن و داﻧﺶآﻣﻮزان اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد.

ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺤﺘﻮای اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺷـﺒﮑﻪ وب،   CDوDVD، ﮔﻮﺷـﯽ ﻫـﺎی ﺗﻠﻔـﻦ ﻫﻤـﺮاه و ﻣﻮاردی از اﯾﻦ دﺳﺖ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد.

ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﺟﺎی ﮐﺘﺎب ﻣﺤﻮری را ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﻣﻌﻠﻤﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﺎوری ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻄﺎﻟﺐ درﺳﯽ را ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﯽ با ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس،ﺗﺪرﯾﺲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد.

ﮐﻼس ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﻼس ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﻬﯿﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

در اﯾﻦ ﮐﻼ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ اﺑﺰار ﻧﻤﺎﯾﺶ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺨﺘﻪ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ و ﯾﺎ وﯾﺪﺋﻮ ﭘﺮوژﮐﺘﻮر و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﯾﮏ ﻋﺪد راﯾﺎﻧـﻪ وﺟـﻮد دارد در اﯾـﻦ ﮐـﻼ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺤﺘﻮای اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در دﺳﺘﺮس ﺑﺮای ارﺗﻘﺎی ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﺎددﻫﯽ-ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ.

ﺑﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﻘﻮﻟﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤﻮر و اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ و ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﻌﻠﻢ و ﺷـﺎﮔﺮد ﺑـﺎ ﻣﺪرﺳـﻪ و  ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﻣﺪرﺳﻪ را ﺑﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﭘﻮﯾﺎ، ﻣﺸﺘﺎق و ﻗﻮی ﺑﺮای ﭘﺮورش ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﻼق و ﻣﺘﻔﮑﺮ ﮐـﻪ قاﺑﻠﯿـﺖ زﻧـﺪﮔﯽ در ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت را دارد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

ﺣﻀﻮر و ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ واﻟﺪﯾﻦ و ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﺎددﻫﯽ-ﯾﺎدﮔﯿﺮی در ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﺒﺮی داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺣـﺪ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.

ﺑﺮای ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی زﯾﺮ را ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ:

وﺟﻮد آﻣﺎدﮔﯽ، اﻧﮕﯿﺰه و درك ﺿﺮورت ﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ مدرسه

داراﺑﻮدن ﺣﺪاﻗﻠﯽ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در مدارس

دارا ﺑﻮدن ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﻀﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺟﺮای ﻃﺮح در مدارس

مدرسه انتخاب شده ،ﻧﻤﻮدی از واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺪارس در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﺮاﺣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس

ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ و ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﺮ ﻣﺪرﺳﻪ و وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد آن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻤﻮدن آن دﻧﺒﺎل ﺷﻮد.

ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از:

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی و ﻫﺪف ﮔﺬاری، ﺗﺠﻬﯿﺰ و آﻣﺎده ﺳﺎزی ﻣﺪرﺳﻪ آﻣﻮزش و ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ،آﻣﺎده ﺳﺎزی ﻣﺤﺘﻮا، ﺑﺮﮔﺰاری ﮐﻼس ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﺘﻮی ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪای، ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺳﻨﺠﺶ(ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ و ﻫﻤﮑﺎران، ۱۳۹۲)

ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی

اﻣﺮوزه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﯿﺶ از ﻫﺮ زﻣﺎن دﯾﮕﺮی ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺧﻼق ﻧﯿﺎز دارد، ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ در آن زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽ ﮐﻨـﯿﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺮورش اﻓﺮاد ﺧﻼق و آﻓﺮﯾﻨﻨﺪه ﺑﯿﺶ ﺗﺮ و ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮔﺮدد.ﺑﻪ ﻫﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ در   ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﻗﻠﻤﺮو روان ﺷﻨﺎﺳﯽ آﻣﻮزﺷﯽ اﺳﺖ.

از ﺳـﻮی دﯾﮕـﺮ، ﯾﮑـﯽ از ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺘﺎب ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺗﺤﻮﻻت ﻋﻠﻤﯽ، ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و…اﺳﺖ.

ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑـﺮای ﺑﻘـﺎء، ﭘﻮﯾـﺎﯾﯽ و اﯾﺠﺎد ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺎزﻧﺪه در آﯾﻨﺪه ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ از دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﮔﺮاﯾﺶ ﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ .ﻣﺪرﺳـﻪ  ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪ، ﯾـﮏ ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎد ﻋﻤﻠـﯽ و     ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﺮای اﺟﺮای ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ روش ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﻮﯾﻦ و ﻧﮕﺎه ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ وﺿـﻌﯿﺖ ﮐﻨـﻮﻧﯽ ﻧﻈـﺎم آﻣﻮزﺷـﯽ ﮐﺸـﻮر اﺳـﺖ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﯾﮑﯽ از راﻫﮑﺎرﻫﺎی اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه در ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ اﻣﺮوزی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﻨﺎﺑﻊ

ادﯾﺐ، ﯾﻮﺳﻒ، راد ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ، ﻟﯿﻼ، ﻋﻈﯿﻤﯽ، ﻣﺤﻤﺪ،(۱۳۹۴)، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس در ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻧﮕـﺮش ﺑـﻪ ﻓﻨـﺎوری  اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮ ارﺗﻘﺎء ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﺎددﻫﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮی و ﺧﻮدﮐﺎرآﻣﺪی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤـﯽ – ﭘﮋوﻫﺸـﯽ رﻫﯿـﺎﻓﺘﯽ ﻧـﻮ درﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آﻣﻮزﺷﯽ،ﺳﺎل ﺷﺸﻢ، ﺷﻤﺎره ﯾﮏ،

ﺧﺎﻧﯽ آراﻧﯽ، ﻃﯿﺒﻪ(۱۳۸۹)، ﺗﺪوﯾﻦ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﺒﻨﺎی ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑـﺮ دﻻﻟـﺖ ﻫـﺎی آن ﺑﺮای روش ﻫﺎی ﯾﺎددﻫﯽ-ﯾﺎدﮔﯿﺮی، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻬﺮان، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ. زﻣﺎﻧﯽ، ﺑﯽ ﺑﯽ ﻋﺸﺮت،(۱۳۸۶)، ﻧﺤﻮه ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮐﺸﻮر اﺳﻼﻣﯽ ﻣـﺎﻟﺰی و ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ آن ﺑﺎ ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﯾﺮان.

ﺳﺮاﺟﯽ، ﻓﺮﻫﺎد، ﺳﺮﻣﺪی اﻧﺼﺎر، ﺣﺴﻦ، ﻋﺴﮕﺮی ﻣﻄﯿﻊ، ﻋﻠﯽ اﮐﺒﺮ، (۱۳۹۴)، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮاﻧﻊ ﭘﯿﺶ روی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روان ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ، ﺳﺎل ﯾﺎزدﻫﻢ ،  ﺷﻤﺎره ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻢ، ۲۰۴-۱۸۴٫

ﺷﯿﻮه ﻧﺎﻣﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﺎزی ﻣﺪارس،(۱۳۹۰)، ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش اﯾﺮان. ﺻﺎدﻗﯽ ﻣﻘﺪم، ﻣﺤﻤﻮد،(۱۳۸۷)، ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪارس ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﮐﺸﻮر، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻧﻮآوری ﻫﺎی آﻣﻮزﺷـﯽ،  ﺳـﺎل ﻫﻔﺘﻢ، ﺷﻤﺎره ﺑﯿﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ،۷۸-۶۱٫

ﮐﻮﺛﺮی، ﻣﻬﺪی، (۱۳۹۱)، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺑﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و ﺧﻼﻗﯿـﺖ داﻧـﺶآموزان ﭘﺴـﺮ ﭘﺎﯾـﻪ ﭘـﻨﺠﻢ در دروس ﻋﻠﻮم، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﻣﺮودﺷﺖ، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و روان ﺷﻨﺎﺳﯽ. ﻣﺪدی، ﯾﮕﺎﻧﻪ، اﯾﺮواﻧﯽ، ﻫﻮﺷﻨﮓ، ﻣﺤﻤﺪی، ﯾﺎﺳﺮ،(۱۳۹۳)

ﺑﺮرﺳـﯽ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﺆﺛﺮ ﺑـﺮ آشنایی  و ﮐـﺎرﺑﺮی ﻓﻨـﺎوری اﻃﻼﻋـﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و اﻋﻀﺎی ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺳـﺎل ﺷﺸـﻢ، ﺷـﻤﺎره ی۱۴۴-۱۲۷٫

ﻣﻬﺮﺟﻮ، ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ،(۱۳۹۵) ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﻣﺪارس و ﻧﻮآوری ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﭼﺎﺑﮑﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در ﻣـﺪارس  ﻣﺘﻮﺳـﻄ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺧﺮم آﺑﺎد، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ، داﻧﺸﮑﺪه روان ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ. ﻧﺠﻤﻪ، ﺷﺎدان ﭘﻮر،(۱۳۹۵) ﺗﺪوﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﺎزی ﻣﺪارس ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ VIKOR ﻓﺎزی و روش ﻣﺪل ﺳـﺎزی  ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺗﻔﺴﯿﺮی(ISM) و (MICMAC)ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺷﻬﺮ ﯾﺰد،( ﭘﺎﯾﺎن نامه  ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷـﺪ، داﻧﺸـﮕﺎه ﻋﻠـﻢ و

ﻫﻨﺮواﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ.)

            Alsop,G & Tompsett,c. (2007) From Effect to Effectivness: the Missing Research Questions. Education Technology & Society,Vol.10.No. 1. 28-29.

             Anderson, J. (2011). “ Expansion of computer use in education, perspectives, approaches and issues» translator Hussein’s parentage, David . Mashhad : publisher Quds Razavi.

              Millton, P. (2003). Trends in the integration of ICT and learning in k-12 system,Canadian education association: CA.

             Sivagami, A. & Samundeeswari., R. (2015). A Study on use of information communication technology in higher education in Thanjavur district. International Journal of Management (IJM), Vol.1.No.6. 418-426.

             Sanchez J, Salinas A, Harris J. (2011). Education with ICT in South Korea and Chile. International. Journal of Educational Development (IJED).Vol. 31. No. 2.126-148.

             Summak,M., Baglibel,M., Samancioglu, M(2010). Technology readiness of primary school teachers:A case study in Turkey. Innovation and Creativity in Education,Vol. 2.No. 2. 2671- 2675.

منبع :سایت civilica